Voor wie?
- Belgen
- Erkende vluchtelingen en staatlozen, met uitzondering van de vreemdelingen die een verzoek indienen op basis van het gegeven dat zij geen voorna(a)m(en) hebben in het kader van hun nationaliteitsdossier
Voorwaarden
- De gevraagde voorna(a)m(en) mogen geen aanleiding geven tot verwarring en de verzoeker of derden niet schaden.
- Voornamen die – op zichzelf beschouwd of samengenomen met de familienaam – belachelijk, hatelijk, absurd of choquerend zijn, moeten worden geweigerd, net als voornamen die slechts uit één enkele letter of een opeenvolging van medeklinkers bestaan.
- Definitieve veroordelingen voor zware inbreuken (misdaden, wanbedrijven tegen personen) of chronische of specifieke misdrijven (bv. aanmatiging van naam, oplichting, wanbedrijven tegen de openbare trouw) kunnen een belemmering vormen voor een voornaamsverandering.
Procedure
Waar aanvragen
- In de gemeente waar je bent ingeschreven in de bevolkingsregisters.
- Personen die in het buitenland verblijven en niet meer ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters van een Belgische gemeente, moeten zich richten tot de gemeente van laatste inschrijving.
- Bij gebrek aan enige huidige of vroegere inschrijving in de bevolkingsregisters, het vreemdelingenregister of het wachtregister, is de bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand van de stad Brussel bevoegd.
Wie moet het verzoek indienen?
Een meerderjarige of ontvoogde minderjarige kan het verzoek zelf indienen. Hij kan – wanneer hij niet in persoon kan of wenst te verschijnen – ook een advocaat of een derde inschakelen. Wanneer een derde wordt ingeschakeld dient dit via authentieke en specifieke volmacht te gebeuren.
Voor niet-ontvoogde minderjarigen wordt het verzoek ingediend door zijn wettelijke vertegenwoordiger. Wettelijk volstaat het verzoek door één ouder (of meeouder). Bij twijfel over het akkoord van de andere ouder, kan het expliciete akkoord gevraagd worden.
Het verzoek van één ouder volstaat uiteraard wel indien er geen afstammingsband ten opzichte van een andere ouder bestaat, de verzoekende ouder het exclusief ouderlijk gezag toegewezen kreeg, de andere ouder uit de ouderlijke macht werd ontzet, overleden is, afwezig verklaard, onbekwaam of in de onmogelijkheid verkeert zijn wil te kennen te geven.
Hoe het verzoek indienen
Het verzoek kan ingediend worden door middel van een verzoek, dat wordt opgemaakt door dienst Burgerzaken, en van de bijkomende verklaring op eer (voor transgenders).
Omdat de voornamen voor Belgen in principe enkel worden vastgesteld door de akte van geboorte dient de akte van geboorte te worden voorgelegd.
Indien de verzoeker in België werd geboren of de geboorteakte werd in België overgeschreven, vraagt de ambtenaar van de burgerlijke stand dit zelf op. In de andere gevallen dient de verzoeker de geboorteakte zelf voor te leggen, indien nodig gelegaliseerd en beëdigd vertaald. Bij gebrek aan een geboorteakte kan de verzoeker de familierechtbank om een vonnis vragen dat de geboorteakte vervangt.
Prijs
- Voornaamswijziging: 300 euro
- Voornaamswijziging voor transgenders: 30 euro
- Een aanvraag tot voornaamswijziging voor vreemdelingen die de Belgische nationaliteit aanvragen en niet over een voornaam beschikken: gratis
Afhandeling
De ambtenaar van de burgerlijke stand moet een beslissing nemen binnen de drie maanden na de indiening van het verzoek en zal een uittreksel uit het strafregister opvragen om na te gaan of aan de voorwaarden voldaan wordt.
Toelating
- De voornaamswijziging wordt overgeschreven met de nodige randmeldingen
- De voornaamswijziging gaat in vanaf datum van overschrijving.
Twijfel
De ambtenaar van de burgerlijke stand kan bij twijfel over de beoordeling van de wettelijke voorwaarden of de gerechtelijke antecedenten het niet-bindend advies vragen aan de procureur des Konings. Bij ontstentenis van een advies binnen de drie maanden na indienen van het verzoek, wordt dit geacht positief te zijn.
Weigering
Wanneer de ambtenaar van de burgerlijke stand de voornaamswijziging weigert wordt een weigeringsbeslissing opgesteld en ter kennis gebracht van de verzoeker. Deze kan binnen de dertig dagen na kennisgeving van de weigering een beroep instellen bij de familierechtbank.
Uitzonderingen
Transgenders kunnen vanaf de leeftijd van twaalf jaar met bijstand van de ouders of wettelijke vertegenwoordiger of voogd ad hoc om de voornaamswijziging verzoeken. Een specifieke verklaring op eer vervangt het verzoek en geeft recht op de voornaamsverandering. De gekozen voornaam moet wel in overeenstemming zijn met de innerlijk beleefde genderidentiteit.
De procedure tot wijziging van de registratie van het geslacht en de voornaamswijziging zijn twee aparte procedures elk resulterend in een eigen akte. Ze kunnen gelijktijdig gevoerd worden met als voordeel dat bijvoorbeeld de identiteitskaart slechts eenmaal hoeft vervangen te worden. Betrokkenen kunnen er echter ook voor opteren de procedures na elkaar te voeren in willekeurige volgorde.